នាទីកសិកម្ម៖ របៀបដំាដំណាំម្រះ
I. ស្ថានភាពទូទៅ
ដំណាំម្រះមានអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ការរស់នៅព្រោះវាមានអាយុចំណាស់នៅលើភព ផែនដីជាងគេក្នុងគ្រួសារតែ មួយ។ គ្រប់ផ្នែកនៃប្រព័ន្ធសរីរាង្គត្រូវបានការកែច្នៃ និងប្រើប្រាស់ជុំវិញជីវភាពប្រចាំថ្ងៃជាពិសេសដោយក្លិន រសជាតិ និងជីវជាតិធ្វើឲ្យការនិយមចូលចិត្ត យកត្រួយ និងផ្លែមកប្រើប្រាស់ជាគ្រឿង ផ្សំសម្រាប់ម្ហូបអាហារ ។ ស្លឹកត្រួយទងខ្ចីៗ អាចយកមកធ្វើជាអន្លក់ ឬម្ហូបអាហារផ្សេងទៀត ក្នុងទម្ងន់ស្លឹក ត្រួយទងខ្ចីៗទម្ងន់ ១០០ក្រាម ដែលបរិភោគបានមាន សារធាតុសំខាន់ៗដូចតទៅ ថាមពល ៤៤កាឡូរី, ជាតិទឹក ៨៤,៦%, ប្រូតេអ៊ីន ៥,៦ក្រាម, ប្រេង ០,៦ ក្រាម, កាបូអ៊ីដ្រាត ៧ ក្រាម, ជាតិសរសៃ ១,៦ក្រាម, ជាតិផេះ ២,២ ក្រាម, កាល់ស្យូម ២៨៨ មីលីក្រាម, ផូស្វ័រ ៥៤ មីលីក្រាម, ជាតិដែក ៥,០ មីលីក្រាម, សូដ្យូម ១០ មីលីក្រាម, ប៉ូតាស្យូម ៥១០ មីលីក្រាម, ការូកែន ៥០៨៥, ដ្យាមីន ០,១៣ មីលីក្រាម, រីបូផលេរិន ០,៤៦ មីលីក្រាម, ញាស៊ីន ០,៣ មីលីក្រាម, អាស្កូបប៉ិចអាស៊ីដ ៥៧ មីលីក្រាម ។
ការរៀបចំដី: ដីសម្រាប់ដំណាំម្រះគេត្រូវភ្ជួរនៅពេលដីនោះស្រស់ទឹកភ្ជួរឪ្យជ្រៅហាលដីឲ្យស្ងួតបំបែកដីឲ្យបានច្រើនសារ ហើយលើករងបានខ្ពស់ ដែលមានទទឹង ១១០-១២០ ស.ម ប៉ុន្តែ មួយជួរទទឹងរង ៨០-១០០ ស.ម ។ក្រោពីលើករងហើយ ត្រូវកាប់រណ្ដៅជម្រៅពី ៥-១០ ស.ម ជ្រុំដីឲ្យផុស និងដាក់ថ្នាំការពារ សត្វល្អិតបន្តិចៗបាតរណ្ដៅ ដើម្បីការពារដំណុះរបស់ គ្រាប់ ។
២. ការជ្រើសរើសពូជ
- ការជ្រើសរើសពូជ: ពូជជាកត្តាសំខាន់នៅក្នុងការដាំដុះ ពូជម្រះបាន ៣ប្រភេទក្នុងនោះពូជដែលគេនិយមដាំជាងគេគឺ ប្រភេទផ្លែធំវែងក្រឡាឆូតត្រង់ ផ្លែបៃតងខ្ចី រសជាតិមិនល្វីងគេហៅថា Bitter gourd Momordica charantia ដែល គេនិយមដាំនៅប្រទេសចិនមុនគេ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ពូជនេះត្រូវពេញនិយមទូទាំងទ្វីបអាស៊ី ។ គេអាចស្គាល់ប្រភេទពូជ នេះតាមរយៈគ្រាប់ពូជដែលមានទម្រង់ដូចតទៅ គ្រាប់រលោង ហើយមានពណ៌ត្នោតភ្លឺ ។ ម្យ៉ាងទៀតដើម្បីឲ្យការដាំដុះទទួល ផលល្អ ពូជម្រះត្រូវបានរក្សាទុករយៈពេលពី ១-៤ ខែប៉ុន្តែកាលណា ការរក្សាទុកលើសពី ៨ខែឡើងទៅក្នុងលក្ខខណ្ឌធម្មតា ពូជនោះ ត្រូវថយចុះភាគរយដំណុះយ៉ាងច្រើន ។ ដើម្បីដាំលើផ្ទៃដី ១ហត គេត្រូវប្រើទម្ងន់ពូជ ១,៥-១,៨ គក្រ ។ ម្យ៉ាងទៀត ដោយយោលទៅលើបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែជឿនលឿនធ្វើឲ្យពូជកំពង់ធ្វើការដាំដុះមាន ២ប្រភេទ គឺប្រភេទពូជប្រពៃណី ឬពូជ OPV យើងអាចទុកពូជបន្តបាន ប៉ុន្តែពូជផលិតដោយក្រុមហ៊ុនធំៗ ជាពូជកូនកាត់ Hybrid F1 មិនអាចទុកពូជបន្តបាន ឡើយ ដូចនេះមុននឹងដាំដុះត្រូវសិក្សាពីប្រភពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។
៣. ការដាំដុះ
នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងគេដាំបានពេញមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែវាពុំត្រូវការតំបន់មានខ្យល់បក់ខ្លាំងឡើយធ្វើឲ្យការលូតលាស់យឺត ។ វិធីសាស្ត្រនៃការ ដាំដុះ គេអាចធ្វើឡើងតាមពីររបៀបគឺ:
- ដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់: មុននឹងយកគ្រាប់ពូជទៅធ្វើការដាំដុះ គេត្រូវយកគ្រាប់ពូជទៅ ដាក់ហាលថ្ងៃឲ្យក្ដៅរយៈពេល ១-២ម៉ោង បន្ទាប់មកយកទៅត្រាំទឹករយៈពេល ១០-១២ ម៉ោង ហើយផ្អាប់ក្នុងលក្ខខណ្ឌក្ដៅ-សើម រយៈពេល ៣៥-៤០ម៉ោង នឹងអាចយកទៅដាំបាន មុននឹងដាំត្រូវជ្រុំដីក្នុងរណ្ដៅឲ្យផុស ហើយដាក់គ្រាប់ ពូជចូលក្នុងរណ្ដៅជំរៅ ១-២ សម ចំនួនគ្រាប់ ក្នុងរណ្ដៅ បន្ទាប់មកយកជីកំប៉ុស្តិ៍មករោយពីលើឲ្យជិត ឬយកកំទិចចំបើងពុកៗមកគ្របពីលើរណ្ដៅបន្តិចៗ ហើយស្រោច ទឹកឲ្យជោគព្រឹកល្ងាចក្នុងរយៈពេល ៥-៧ថ្ងៃ វានឹងដុះចេញពីដី ។ ដើម្បីឲ្យការលូតលាស់សមស្របទទួលបានទិន្នផលល្អ គេប្រើចន្លោះជួរ ៦០-៧០ សម ចន្លោះគុម្ព ៣០-៤០ សម ក្នុង១ហតមានចំនួន ៤១ជួរ ២៥០គុម្ព ឬច្រើនជាងនេះ ។
- ការដាំដោកូនបណ្ដុះ: មុននឹងយកគ្រាប់ទៅបណ្ដុះគេត្រូវយកគ្រាប់ពូជទៅហាលថ្ងៃឲ្យក្ដៅរយៈពេល ១ទៅ ២ម៉ោង និងផ្អាប់ដូចគ្នាទៅនឹងការដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ដែរ ប៉ុន្តែក្រោយផ្អាប់បានរយៈពេល១យប់ ត្រូវយកគ្រាប់ទៅដាក់បណ្ដុះក្នុង ថ្នាល ឬកន្ទោងបណ្ដុះ រហូតដល់គ្រាប់ម្រះដុះចេញស្លឹកដំបូង ២មូលៗ ត្រូវគាស់កូនយកទៅដាំដោយមុនគាស់ស្រោចទឹក ឲ្យជោគមុន រយៈពេល ២០-៣០នាទី ។ គេដាំមួយគុម្ពមួយដើម ចន្លោះគុម្ព និងជួរដូចគ្នា និងដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ដែរ ។ វិធីសាស្ត្រ នេះគេច្រើនធ្វើនៅដើមរដូវវស្សា ព្រោះការដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ពេលម្រះដុះត្រូវដុតបំផ្លាញដោយសត្វល្អិតកាត់ ដើម ដូចនេះការដាំដោយកូនបណ្ដុះច្រើនជៀសផុតពីការបំផ្លាញ ។
៤.តម្រូវការទឹក និងការស្រោចស្រព
- តំរូវការទឹក: ដំណាំម្រះវាត្រូវការទឹកទៅតាមដំណាក់កាលរបស់វា ចាប់ពីដាំរហូតដល់ដុះពន្លកវាត្រូវការសំណើមមធ្យម សម្រាប់ការដុះលូតលាស់ ។ ចាប់ពីដុះចេញស្លឹកកំណើតរហូតដល់ម្រះចេញស្លឹក ៣-៤ វាត្រូវការសំណើមខ្លាំងជាងវគ្គ ដុះពន្លក ប៉ុន្តែក្រោយពីម្រះដុះចេញដៃសម្រាប់តោង ឡើងរហូតដល់ផ្លែ វាត្រូវការសំណើមខ្លាំងជាងវគ្គនានា ។
- ការស្រោចស្រព: គេអាចស្រោចស្រពបានច្រើនវិធី ដូចជាតាមរយៈផ្សើម ឬតាមរយៈបញ្ចូលទឹកផ្ទាល់ ដែលអាចធ្វើទៅ បាន ។ នៅរដូវប្រាំងគេបញ្ចូល ទឹកទៅតាមចន្លោះរងឲ្យជោគចាប់ពីវគ្គចេញផ្កា ព្រមទាំងរក្សាសំណើមជាប្រចាំធ្វើឲ្យម្រះ ចេញផ្កាបានច្រើន ទិន្នផលខ្ពស់ក្នុងរយៈពេល ២-៣ថ្ងៃម្ដង ។ ចំពោះការស្រោច ដោយប៉ោត ប្រើកំលាំងមនុស្ស ១ថ្ងៃ ២លើក ព្រឹក ល្ងាច ។
៥. ការជ្រុំជ្រោយដី និងកំចាត់ស្មៅ
- ការជ្រុំជ្រោយដី: ជ្រុំជ្រោយដីមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ធ្វើឲ្យដីធូរដីមានបន្ទុកខ្យល់គ្រប់គ្រាន់ ជ្រាបទឹកបានល្អរក្សា សំណើមបានយូរ បង្កឲ្យបាក់តេរីមានប្រយោជន៍នៅក្នុងដី បង្កើនសកម្មភាពបានកាន់តែខ្លាំង ការស្រូបយកនូវទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹម ជាពិសេសបន្ថយការដុះស្មៅ ។ ការជ្រុំជ្រោយដីធ្វើឡើងក្រោយពីបានរយៈពេលពី៨-១០ ថ្ងៃក្រោយដាំ ជ្រុំឲ្យសព្វដីជុំវិញគល់ និងពេញផ្ទៃរងវាយបំបែកដីឲ្យល្អិត កៀវឲ្យស្មើ ។
- ការកំចាត់ស្មៅ: ក្រោយពីជ្រុំជ្រោយដីរយៈពេល ២០-៣០ថ្ងៃ ករណីស្មៅលុតលាស់លឿនជាងគេត្រូវដកស្មៅចេញពីចំការ មិនជ្រុំ ឬជ្រោយដីឡើយបណ្ដាលឲ្យដាច់ឫសរំខានដល់ការលូតលាស់របស់ដំណាំ ។ ព្រោះស្មៅអាចបង្កការរំខានយ៉ាងច្រើន ដូចជាផ្ដល់ជម្រកដល់សត្វល្អិត និងជំងឺផ្សេងៗមានភាពប្រកួត ប្រជែងជាមួយដំណាំ ដូចជាស្រូបយកជាតិទឹក ជីជាតិ និងពន្លឺ ។
៦. ការគ្របគល់ និងដោយចំណារ
- ការគ្របគល់មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដូចជា បន្ថយការដុះស្មៅរក្សាសំណើមបានល្អមិនធ្វើឲ្យ ដីហាប់ បន្ថយការហូរច្រោះ ឬហួតហែងនូវសារធាតុចិញ្ចឹម រក្សាកំដៅដីឲ្យនឹងល្អកត្តាទាំងនេះចូលរួមឲ្យ ឫសលូតលាស់បានល្អសម្រួលដល់ការស្រូប យកសារធាតុចិញ្ចឹម ។ នៅស្ថានីយ៍ពូជបន្លែក្បាលកោះ ការគ្របកៅស៊ូ គ្របស្មៅក្រៀម គ្របកំប្លោកស្ងួតគ្របចំបើងស្ងួត និងមិនគ្រប លទ្ធផលបង្ហាញថាចំបើងស្ងួតផ្ដល់ឲ្យ ការលូតលាស់ល្អចេញផ្កាបានច្រើនផ្លែធំវែងទទួលទិន្នផលខ្ពស់
- ការដោតចំណារ: ម្រះជាប្រភេទដំណាំតោងឡើង គេអាចដោយចំណារ ឬផ្ដល់សំណាញ់ឲ្យ វាតោងឡើង ។ ចំណារដែលបានមកពីមែកឈើផ្សេងៗ គឺគេកាត់មែកឈើដែលមានមែកល្អិតៗជាច្រើនហើយមានកំពស់ពី ២ម-២.៨ម ហាលថ្ងៃឲ្យក្រៀមយកស្លឹកចេញ ហើយដោតឲ្យញឹកក្បែរគុម្ពព្រមទាំងចងចំណារឲ្យជាប់ ការពារកុំឲ្យដួលរលំងាយនឹងវា តោងឡើង ជាពិសេសក្នុងវគ្គចេញដៃតោងដំបូង ។
៧. តម្រូវការជី និងការប្រើប្រាស់
ដំណាំនេះត្រូវការសារធាតុសរីរាង្គយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសជីលាមសត្វ និងជីកំប៉ុស្តិ៍ ។ គេត្រូវបន្ថែមសារធាតុសរីរាង្គចំនួន ១០-១៥ត,ហត មុនពេលដាំដុះរួមជាមួយជីអាសូតចំនួន ៥០% នៃបរិមាណប្រើសរុបក្នុងមួយវត្តជីរិតរបស់ដំណាំព្រមទាំង សារធាតុផូស្វ័រ និងប៉ូតាស្យូម ១០០% ហើយរាស់លប់ទៅក្នុងដី...។
ការប្រើជីត្រូវបែងចែកចេញជា ៣លើកដូចខាងក្រោមៈ
- មុនដាំ
- ក្រោយពេលដាំ គឺនៅក្នុងវគ្គចេញផ្កាដំបូង
- និងលើកចុងក្រោយ ដាក់នៅពេលក្រោយប្រមូលផលលើកទី១
៨. អំពីផ្លែ និងការការពារ
- ការជ្រើសរើសផ្លែ: ក្រោយពីការបន្តពូជផ្ការបស់វាស្រពោនហើយជ្រុះពេលនោះវាឲ្យកំណើតទៅផ្លែ ។ គេអាចជ្រើសរើស ផ្លែបានសម្រាប់រក្សាទុកឲ្យផ្លែធំ ដោយសង្កេតឃើញលក្ខណៈ ដូចតទៅ ទងធំវែង ផ្លែមានក្រឡាត្រង់ គូទត្រង់ ថ្លោសទ្រវែង មានពណ៌បៃតងរលោង ក្ដិបនោះអាចបង្កើតទៅជា ផ្លែធំបាន ។ ប្រភេទក្ដិបដែលមិនអាចរីកធំបានគឺ ទងតូច ហើយខ្ចីក្ដិប ពណ៌បៃតងក្រមៅ ក្រឡាញឹក ក្ដិបតូច ហើយទម្រង់ស្ងួត ។
ក្រោយពីការជ្រើសរើសបានក្ដិបបែបនេះ គេត្រូវយកក្រដាស់មករុំក្ដោបការពារក្ដិប ដើម្បីកុំឲ្យរុយទិចផ្លែ បណ្ដាលឲ្យក្ដិបមិន អាចពង្រីក ទៅជាផ្លែបានធ្វើឲ្យផ្លែនោះស្អុយ ។ ប៉ុន្តែការច្រក ឬរុំផ្លែដែលមិនទាន់បន្តពូជ មិនអាចឲ្យផ្លែនោះមានលទ្ធភាព ពង្រីកបានឡើយ ។
ម្យ៉ាងទៀត ដើម្បីការពារផ្លែកុំឲ្យរុយទិច គេអនុវត្តន៍វិធានការចាប់មេរុយដោយប្រើ អន្ទាក់ភ្លើង ដោយប្រើនុយជាតិពុល សម្លាប់មេរុយ ។
III. អំពីជំងឺ និងវិធានការការពារ
១. ជំងឺបង្កឡើងដោយក្រុមផ្សិត
- ជំងឺអុចស្លឹក ឬជំងឺភ្នែកព្រាប: វាច្រើនកើតលើត្រសក់ ឪឡឹក ម្រះ រោគសញ្ញាដំបូងលេចចេញសញ្ញាលឿងៗ ផ្ទៃស្លឹកចាស់ៗ ក្បែរដី បន្ទាប់មកក្លាយទៅជាចំណុចស្ងួត ពណ៌សប្រផេះជាច្រើននៅលើផ្ទៃស្លឹក បណ្ដាលឲ្យស្លឹកនោះស្ងួត ហើយរីករាល ដាលយ៉ាងលឿនពេញផ្ទៃចំការទាំងមូល ។ វាធ្វើឲ្យទងស្លឹកដើមក៏ស្ងួតជាពិសេសរទងផ្លែធ្វើឲ្យរបួសហើយផ្លែមិនអាចរីក ធំធាត់បានលឿនឡើយ ។ លក្ខខណ្ឌកើតគឺ ស្ព័ររបស់វាអាចរសាត់តាមខ្យល់ទឹកឆ្លងលឿនតាមរយៈសំណើម បរិយាកាស ព្រមទាំងអាកាសធាតុក្ដៅចន្លោះពី ២៦-៣២ អង្សាសេ
- ជំងឺរលួយឫស និងគល់: រោគសញ្ញាដំបូងសង្កេតឃើញគល់ម្រះមានសភាពជាំហើយរលាក ស្លឹកប្រែពណ៌បៃតងទៅលឿង បន្ទាប់មកគល់នោះស្វិត ហើយឫសពុលបណ្ដាលឲ្យដំណាំស្រូបយកជាតិទឹក និងជីជាតិមិនបានក្រោយមកដើម ទៅជាស្រពោន ហើយលែងលូតលាស់ដើមនោះងាប់ ។ វាកើតឡើងច្រើនតែនៅរដូវវស្សា ដែលបណ្ដាលមកពី សំណើមកើន ឡើងខ្ពស់ ។ មេរោគរស់នៅក្នុងដី និងទឹកស្រោចស្រព ហើយកើតឡើងរហ័សក្នុងវគ្គដូចពន្លក
២. ជំងឺបង្កឡើងដោយវីរុស
-វីរុស: ជាទូទៅម្រះច្រើនធន់ទ្រាំទៅនឹងក្រុមវីរុសជាងដំណាំឯទៀត ក្នុងគ្រួសារតែមួយ។ ជំងឺនេះដែលបណ្ដាលមកពីការ បំផ្លាញដោយសារក្រុមចៃជាពិសេសចៃបៃតង ។ ឥទ្ធិពលរបស់ចៃក្រោយពីការបំផ្លាញតែងបង្កឲ្យម្រះរួញ ហើយឆ្លងពីដើម មួយទៅដើមមួយយ៉ាងលឿន។ កាលណាកើតជំងឺនេះ ធ្វើឲ្យម្រះជំរុះផ្កាច្រើនព្រមទាំងធ្វើឲ្យផ្លែក្រិន ហើយព្រមទាំងប្រែប្រួល ទំរង់ផ្លែ ។
៣. វិធានការការពារ
- ជំងឺវីរុស: គេត្រូវជ្រើសរើសមេបាសម្រាប់ទុកពូជគឺ ជាដើមដែលគ្នាបំផ្លាញដោយជំងឺ ព្រោះវីរុសអាចមានលទ្ធភាពចម្លង ពីមេបាមកជំនាន់ក្រោយទៀតតាមរយៈការរស់នៅក្នុងអំប្រ៊ីយ៉ុង នៃគ្រាប់ពូជ ។ វិធីសាស្ត្រទប់ស្កាត់ក្រុមភ្នាក់ងារបង្ករោគ និងចំលងរោគ ជាពិសេសដូចជា មមាច ជញ្ជក់ស្លឹក ចៃជញ្ជក់ស្លឹក ដើម ផ្លែ ។ កត្តាចំបងត្រូវដកដើមដែលកើតជំងឺវីរុសចេញ ពីចំការ ។
- ជំងឺផ្សិត: ឆ្លាស់មុខដំណាំ សំអាតចំការឲ្យស្អាត គ្រប់គ្រងសំណើមដីឲ្យបានល្អ បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីអាសូត ពេលសង្កេត ឃើញលេចចេញនូវរោគសញ្ញា ជាពិសេសជំងឺទុំស្លឹក វាតែងទុំ ស្លឹកពីក្រោមក្បែរដីឡើងមកលើ ដកដើមដែលកើតជំងឺចេញពី ចំការ ។ គេអាចយកថ្នាំការពារផ្សិតជាច្រើនប្រភេទ មកលាយជាមួយគ្រាប់ពូជមុនពេលដាំ និងយកមកលាយទឹកបាញ់ឲ្យ ជោគពី ៥-៧ថ្ងៃ ម្ដងពេល លេចចេញនូវរោគសញ្ញាដំបូង ។
IV. ការប្រមូលផល
ការប្រមូលផលផ្លែម្រះសម្រាប់ធ្វើជាបន្លែបាន គេសង្កេតឃើញក្រឡាបៃតងរលោងម្យ៉ាងទៀតគេអាចដឹង នូវរយៈពេលប្រមូលផលបាន ចាប់ពីផ្ការីកហើយស្រពោនរយៈពេល ១៥-២០ថ្ងៃ ឬក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៤៥-៥០ថ្ងៃ ។ ដើម្បីឲ្យផលិតផលល្អសម្រាប់បម្រើឲ្យទីផ្សារ គេបេះផ្លែម្រះដោយប្រើកន្ត្រៃកាត់ផ្ដាច់ទងផ្លែ ហើយហូតយកចេញពីស្រោមក្រដាស់នៅក្នុងម្លប់ឲ្យស្ងួតផ្លែ ហើយតំរៀបចូលក្នុងកេះក្រដាស់ស្ងួត ឬកេះស្នោរ ដើម្បីការពារ ភាពរង្គោះរង្គើ បណ្ដាលឲ្យសំបករលួតនាំឲ្យជាំផ្លែបាត់បង់សោភ័ណ្ឌភាពទីផ្សារ ។ ម្រះប្រមូលផលច្រើនដង គេប្រមូលផល ២ថ្ងៃម្ដង ឬ៣ថ្ងៃម្ដង ហើយការប្រមូលផលធ្វើឡើងចំនួន ពី ៨-១០លើក អាស្រ័យទៅលើការដាំដុះ និងថែទាំ ។ ទិន្នផល មធ្យមចំនួន ១១.៦តោន ១ហត អាស្រ័យទៅតាមការដាំដុះ ថែទាំ និងជីជាតិដីតាមតំបន់ ។
- ការប្រមូលផលពូជ: គេត្រូវជ្រើសរើសដើមដែលគ្មានរងការបំផ្លាញ ដោយជំងឺវីរុស ផ្លែមានលក្ខណៈ សមស្របហើយទុក ផ្លែឲ្យទុំនៅដើម បន្ទាប់មកបេះផ្លែទាំងនោះយកមកសំរាំងយកគ្រាប់ដោយលាងទឹកសំអាត ជាតិស្ករ ក្រោយមកដាក់ហាល ថ្ងៃរយៈពេល ៤-៥ម៉ោង ឲ្យស្ងួតសំបកគ្រាប់ និងបន្ថយការហាលក្រោម លក្ខខណ្ឌខ្យល់ស្ងួត ២-៣ ថ្ងៃទើបអាចទុកដាក់បាន ៕
ប្រភពពី: ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ
ដំណាំម្រះមានអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ការរស់នៅព្រោះវាមានអាយុចំណាស់នៅលើភព ផែនដីជាងគេក្នុងគ្រួសារតែ មួយ។ គ្រប់ផ្នែកនៃប្រព័ន្ធសរីរាង្គត្រូវបានការកែច្នៃ និងប្រើប្រាស់ជុំវិញជីវភាពប្រចាំថ្ងៃជាពិសេសដោយក្លិន រសជាតិ និងជីវជាតិធ្វើឲ្យការនិយមចូលចិត្ត យកត្រួយ និងផ្លែមកប្រើប្រាស់ជាគ្រឿង ផ្សំសម្រាប់ម្ហូបអាហារ ។ ស្លឹកត្រួយទងខ្ចីៗ អាចយកមកធ្វើជាអន្លក់ ឬម្ហូបអាហារផ្សេងទៀត ក្នុងទម្ងន់ស្លឹក ត្រួយទងខ្ចីៗទម្ងន់ ១០០ក្រាម ដែលបរិភោគបានមាន សារធាតុសំខាន់ៗដូចតទៅ ថាមពល ៤៤កាឡូរី, ជាតិទឹក ៨៤,៦%, ប្រូតេអ៊ីន ៥,៦ក្រាម, ប្រេង ០,៦ ក្រាម, កាបូអ៊ីដ្រាត ៧ ក្រាម, ជាតិសរសៃ ១,៦ក្រាម, ជាតិផេះ ២,២ ក្រាម, កាល់ស្យូម ២៨៨ មីលីក្រាម, ផូស្វ័រ ៥៤ មីលីក្រាម, ជាតិដែក ៥,០ មីលីក្រាម, សូដ្យូម ១០ មីលីក្រាម, ប៉ូតាស្យូម ៥១០ មីលីក្រាម, ការូកែន ៥០៨៥, ដ្យាមីន ០,១៣ មីលីក្រាម, រីបូផលេរិន ០,៤៦ មីលីក្រាម, ញាស៊ីន ០,៣ មីលីក្រាម, អាស្កូបប៉ិចអាស៊ីដ ៥៧ មីលីក្រាម ។
II. បច្ចេកទេសដាំដុះ
១. ការជ្រើសរើស និងរៀបចំដី
១. ការជ្រើសរើស និងរៀបចំដី
ម្រះជាប្រភេទដំណាំដែលត្រូវការដីមានជីជាតិ ជាងដំណាំត្រសក់ និងឪឡឹក លក្ខខណ្ឌដីដែលអំណោយផលដល់ការដាំដុះគឺ ដីជ្រាបទឹកល្អស្រទាប់ដាំដុះជ្រៅសំបូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹមជាពិសេស N, P, K, Ca និង Na ។ ប្រភេទដីល្បាប់ខ្សាច់ ធ្វើឲ្យដំណាំម្រះលូតលាស់បានល្អ ដែលមាន pH ចន្លោះ ៦-៦.៨ ជាពិសេសដីនៅតាមមាត់បឹង ស្ទឹង ទន្លេ សំបូរទៅដោយ សារធាតុ មមោក ដែលបានមកពីកាកសំណល់រុក្ខជាតិ
ការរៀបចំដី: ដីសម្រាប់ដំណាំម្រះគេត្រូវភ្ជួរនៅពេលដីនោះស្រស់ទឹកភ្ជួរឪ្យជ្រៅហាលដីឲ្យស្ងួតបំបែកដីឲ្យបានច្រើនសារ ហើយលើករងបានខ្ពស់ ដែលមានទទឹង ១១០-១២០ ស.ម ប៉ុន្តែ មួយជួរទទឹងរង ៨០-១០០ ស.ម ។ក្រោពីលើករងហើយ ត្រូវកាប់រណ្ដៅជម្រៅពី ៥-១០ ស.ម ជ្រុំដីឲ្យផុស និងដាក់ថ្នាំការពារ សត្វល្អិតបន្តិចៗបាតរណ្ដៅ ដើម្បីការពារដំណុះរបស់ គ្រាប់ ។
២. ការជ្រើសរើសពូជ
- ការជ្រើសរើសពូជ: ពូជជាកត្តាសំខាន់នៅក្នុងការដាំដុះ ពូជម្រះបាន ៣ប្រភេទក្នុងនោះពូជដែលគេនិយមដាំជាងគេគឺ ប្រភេទផ្លែធំវែងក្រឡាឆូតត្រង់ ផ្លែបៃតងខ្ចី រសជាតិមិនល្វីងគេហៅថា Bitter gourd Momordica charantia ដែល គេនិយមដាំនៅប្រទេសចិនមុនគេ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ពូជនេះត្រូវពេញនិយមទូទាំងទ្វីបអាស៊ី ។ គេអាចស្គាល់ប្រភេទពូជ នេះតាមរយៈគ្រាប់ពូជដែលមានទម្រង់ដូចតទៅ គ្រាប់រលោង ហើយមានពណ៌ត្នោតភ្លឺ ។ ម្យ៉ាងទៀតដើម្បីឲ្យការដាំដុះទទួល ផលល្អ ពូជម្រះត្រូវបានរក្សាទុករយៈពេលពី ១-៤ ខែប៉ុន្តែកាលណា ការរក្សាទុកលើសពី ៨ខែឡើងទៅក្នុងលក្ខខណ្ឌធម្មតា ពូជនោះ ត្រូវថយចុះភាគរយដំណុះយ៉ាងច្រើន ។ ដើម្បីដាំលើផ្ទៃដី ១ហត គេត្រូវប្រើទម្ងន់ពូជ ១,៥-១,៨ គក្រ ។ ម្យ៉ាងទៀត ដោយយោលទៅលើបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែជឿនលឿនធ្វើឲ្យពូជកំពង់ធ្វើការដាំដុះមាន ២ប្រភេទ គឺប្រភេទពូជប្រពៃណី ឬពូជ OPV យើងអាចទុកពូជបន្តបាន ប៉ុន្តែពូជផលិតដោយក្រុមហ៊ុនធំៗ ជាពូជកូនកាត់ Hybrid F1 មិនអាចទុកពូជបន្តបាន ឡើយ ដូចនេះមុននឹងដាំដុះត្រូវសិក្សាពីប្រភពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។
៣. ការដាំដុះ
នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងគេដាំបានពេញមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែវាពុំត្រូវការតំបន់មានខ្យល់បក់ខ្លាំងឡើយធ្វើឲ្យការលូតលាស់យឺត ។ វិធីសាស្ត្រនៃការ ដាំដុះ គេអាចធ្វើឡើងតាមពីររបៀបគឺ:
- ដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់: មុននឹងយកគ្រាប់ពូជទៅធ្វើការដាំដុះ គេត្រូវយកគ្រាប់ពូជទៅ ដាក់ហាលថ្ងៃឲ្យក្ដៅរយៈពេល ១-២ម៉ោង បន្ទាប់មកយកទៅត្រាំទឹករយៈពេល ១០-១២ ម៉ោង ហើយផ្អាប់ក្នុងលក្ខខណ្ឌក្ដៅ-សើម រយៈពេល ៣៥-៤០ម៉ោង នឹងអាចយកទៅដាំបាន មុននឹងដាំត្រូវជ្រុំដីក្នុងរណ្ដៅឲ្យផុស ហើយដាក់គ្រាប់ ពូជចូលក្នុងរណ្ដៅជំរៅ ១-២ សម ចំនួនគ្រាប់ ក្នុងរណ្ដៅ បន្ទាប់មកយកជីកំប៉ុស្តិ៍មករោយពីលើឲ្យជិត ឬយកកំទិចចំបើងពុកៗមកគ្របពីលើរណ្ដៅបន្តិចៗ ហើយស្រោច ទឹកឲ្យជោគព្រឹកល្ងាចក្នុងរយៈពេល ៥-៧ថ្ងៃ វានឹងដុះចេញពីដី ។ ដើម្បីឲ្យការលូតលាស់សមស្របទទួលបានទិន្នផលល្អ គេប្រើចន្លោះជួរ ៦០-៧០ សម ចន្លោះគុម្ព ៣០-៤០ សម ក្នុង១ហតមានចំនួន ៤១ជួរ ២៥០គុម្ព ឬច្រើនជាងនេះ ។
- ការដាំដោកូនបណ្ដុះ: មុននឹងយកគ្រាប់ទៅបណ្ដុះគេត្រូវយកគ្រាប់ពូជទៅហាលថ្ងៃឲ្យក្ដៅរយៈពេល ១ទៅ ២ម៉ោង និងផ្អាប់ដូចគ្នាទៅនឹងការដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ដែរ ប៉ុន្តែក្រោយផ្អាប់បានរយៈពេល១យប់ ត្រូវយកគ្រាប់ទៅដាក់បណ្ដុះក្នុង ថ្នាល ឬកន្ទោងបណ្ដុះ រហូតដល់គ្រាប់ម្រះដុះចេញស្លឹកដំបូង ២មូលៗ ត្រូវគាស់កូនយកទៅដាំដោយមុនគាស់ស្រោចទឹក ឲ្យជោគមុន រយៈពេល ២០-៣០នាទី ។ គេដាំមួយគុម្ពមួយដើម ចន្លោះគុម្ព និងជួរដូចគ្នា និងដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ដែរ ។ វិធីសាស្ត្រ នេះគេច្រើនធ្វើនៅដើមរដូវវស្សា ព្រោះការដាំដោយគ្រាប់ផ្ទាល់ពេលម្រះដុះត្រូវដុតបំផ្លាញដោយសត្វល្អិតកាត់ ដើម ដូចនេះការដាំដោយកូនបណ្ដុះច្រើនជៀសផុតពីការបំផ្លាញ ។
៤.តម្រូវការទឹក និងការស្រោចស្រព
- តំរូវការទឹក: ដំណាំម្រះវាត្រូវការទឹកទៅតាមដំណាក់កាលរបស់វា ចាប់ពីដាំរហូតដល់ដុះពន្លកវាត្រូវការសំណើមមធ្យម សម្រាប់ការដុះលូតលាស់ ។ ចាប់ពីដុះចេញស្លឹកកំណើតរហូតដល់ម្រះចេញស្លឹក ៣-៤ វាត្រូវការសំណើមខ្លាំងជាងវគ្គ ដុះពន្លក ប៉ុន្តែក្រោយពីម្រះដុះចេញដៃសម្រាប់តោង ឡើងរហូតដល់ផ្លែ វាត្រូវការសំណើមខ្លាំងជាងវគ្គនានា ។
- ការស្រោចស្រព: គេអាចស្រោចស្រពបានច្រើនវិធី ដូចជាតាមរយៈផ្សើម ឬតាមរយៈបញ្ចូលទឹកផ្ទាល់ ដែលអាចធ្វើទៅ បាន ។ នៅរដូវប្រាំងគេបញ្ចូល ទឹកទៅតាមចន្លោះរងឲ្យជោគចាប់ពីវគ្គចេញផ្កា ព្រមទាំងរក្សាសំណើមជាប្រចាំធ្វើឲ្យម្រះ ចេញផ្កាបានច្រើន ទិន្នផលខ្ពស់ក្នុងរយៈពេល ២-៣ថ្ងៃម្ដង ។ ចំពោះការស្រោច ដោយប៉ោត ប្រើកំលាំងមនុស្ស ១ថ្ងៃ ២លើក ព្រឹក ល្ងាច ។
៥. ការជ្រុំជ្រោយដី និងកំចាត់ស្មៅ
- ការជ្រុំជ្រោយដី: ជ្រុំជ្រោយដីមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ធ្វើឲ្យដីធូរដីមានបន្ទុកខ្យល់គ្រប់គ្រាន់ ជ្រាបទឹកបានល្អរក្សា សំណើមបានយូរ បង្កឲ្យបាក់តេរីមានប្រយោជន៍នៅក្នុងដី បង្កើនសកម្មភាពបានកាន់តែខ្លាំង ការស្រូបយកនូវទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹម ជាពិសេសបន្ថយការដុះស្មៅ ។ ការជ្រុំជ្រោយដីធ្វើឡើងក្រោយពីបានរយៈពេលពី៨-១០ ថ្ងៃក្រោយដាំ ជ្រុំឲ្យសព្វដីជុំវិញគល់ និងពេញផ្ទៃរងវាយបំបែកដីឲ្យល្អិត កៀវឲ្យស្មើ ។
- ការកំចាត់ស្មៅ: ក្រោយពីជ្រុំជ្រោយដីរយៈពេល ២០-៣០ថ្ងៃ ករណីស្មៅលុតលាស់លឿនជាងគេត្រូវដកស្មៅចេញពីចំការ មិនជ្រុំ ឬជ្រោយដីឡើយបណ្ដាលឲ្យដាច់ឫសរំខានដល់ការលូតលាស់របស់ដំណាំ ។ ព្រោះស្មៅអាចបង្កការរំខានយ៉ាងច្រើន ដូចជាផ្ដល់ជម្រកដល់សត្វល្អិត និងជំងឺផ្សេងៗមានភាពប្រកួត ប្រជែងជាមួយដំណាំ ដូចជាស្រូបយកជាតិទឹក ជីជាតិ និងពន្លឺ ។
៦. ការគ្របគល់ និងដោយចំណារ
- ការគ្របគល់មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដូចជា បន្ថយការដុះស្មៅរក្សាសំណើមបានល្អមិនធ្វើឲ្យ ដីហាប់ បន្ថយការហូរច្រោះ ឬហួតហែងនូវសារធាតុចិញ្ចឹម រក្សាកំដៅដីឲ្យនឹងល្អកត្តាទាំងនេះចូលរួមឲ្យ ឫសលូតលាស់បានល្អសម្រួលដល់ការស្រូប យកសារធាតុចិញ្ចឹម ។ នៅស្ថានីយ៍ពូជបន្លែក្បាលកោះ ការគ្របកៅស៊ូ គ្របស្មៅក្រៀម គ្របកំប្លោកស្ងួតគ្របចំបើងស្ងួត និងមិនគ្រប លទ្ធផលបង្ហាញថាចំបើងស្ងួតផ្ដល់ឲ្យ ការលូតលាស់ល្អចេញផ្កាបានច្រើនផ្លែធំវែងទទួលទិន្នផលខ្ពស់
- ការដោតចំណារ: ម្រះជាប្រភេទដំណាំតោងឡើង គេអាចដោយចំណារ ឬផ្ដល់សំណាញ់ឲ្យ វាតោងឡើង ។ ចំណារដែលបានមកពីមែកឈើផ្សេងៗ គឺគេកាត់មែកឈើដែលមានមែកល្អិតៗជាច្រើនហើយមានកំពស់ពី ២ម-២.៨ម ហាលថ្ងៃឲ្យក្រៀមយកស្លឹកចេញ ហើយដោតឲ្យញឹកក្បែរគុម្ពព្រមទាំងចងចំណារឲ្យជាប់ ការពារកុំឲ្យដួលរលំងាយនឹងវា តោងឡើង ជាពិសេសក្នុងវគ្គចេញដៃតោងដំបូង ។
៧. តម្រូវការជី និងការប្រើប្រាស់
ដំណាំនេះត្រូវការសារធាតុសរីរាង្គយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសជីលាមសត្វ និងជីកំប៉ុស្តិ៍ ។ គេត្រូវបន្ថែមសារធាតុសរីរាង្គចំនួន ១០-១៥ត,ហត មុនពេលដាំដុះរួមជាមួយជីអាសូតចំនួន ៥០% នៃបរិមាណប្រើសរុបក្នុងមួយវត្តជីរិតរបស់ដំណាំព្រមទាំង សារធាតុផូស្វ័រ និងប៉ូតាស្យូម ១០០% ហើយរាស់លប់ទៅក្នុងដី...។
ការប្រើជីត្រូវបែងចែកចេញជា ៣លើកដូចខាងក្រោមៈ
- មុនដាំ
- ក្រោយពេលដាំ គឺនៅក្នុងវគ្គចេញផ្កាដំបូង
- និងលើកចុងក្រោយ ដាក់នៅពេលក្រោយប្រមូលផលលើកទី១
៨. អំពីផ្លែ និងការការពារ
- ការជ្រើសរើសផ្លែ: ក្រោយពីការបន្តពូជផ្ការបស់វាស្រពោនហើយជ្រុះពេលនោះវាឲ្យកំណើតទៅផ្លែ ។ គេអាចជ្រើសរើស ផ្លែបានសម្រាប់រក្សាទុកឲ្យផ្លែធំ ដោយសង្កេតឃើញលក្ខណៈ ដូចតទៅ ទងធំវែង ផ្លែមានក្រឡាត្រង់ គូទត្រង់ ថ្លោសទ្រវែង មានពណ៌បៃតងរលោង ក្ដិបនោះអាចបង្កើតទៅជា ផ្លែធំបាន ។ ប្រភេទក្ដិបដែលមិនអាចរីកធំបានគឺ ទងតូច ហើយខ្ចីក្ដិប ពណ៌បៃតងក្រមៅ ក្រឡាញឹក ក្ដិបតូច ហើយទម្រង់ស្ងួត ។
ក្រោយពីការជ្រើសរើសបានក្ដិបបែបនេះ គេត្រូវយកក្រដាស់មករុំក្ដោបការពារក្ដិប ដើម្បីកុំឲ្យរុយទិចផ្លែ បណ្ដាលឲ្យក្ដិបមិន អាចពង្រីក ទៅជាផ្លែបានធ្វើឲ្យផ្លែនោះស្អុយ ។ ប៉ុន្តែការច្រក ឬរុំផ្លែដែលមិនទាន់បន្តពូជ មិនអាចឲ្យផ្លែនោះមានលទ្ធភាព ពង្រីកបានឡើយ ។
ម្យ៉ាងទៀត ដើម្បីការពារផ្លែកុំឲ្យរុយទិច គេអនុវត្តន៍វិធានការចាប់មេរុយដោយប្រើ អន្ទាក់ភ្លើង ដោយប្រើនុយជាតិពុល សម្លាប់មេរុយ ។
III. អំពីជំងឺ និងវិធានការការពារ
១. ជំងឺបង្កឡើងដោយក្រុមផ្សិត
- ជំងឺអុចស្លឹក ឬជំងឺភ្នែកព្រាប: វាច្រើនកើតលើត្រសក់ ឪឡឹក ម្រះ រោគសញ្ញាដំបូងលេចចេញសញ្ញាលឿងៗ ផ្ទៃស្លឹកចាស់ៗ ក្បែរដី បន្ទាប់មកក្លាយទៅជាចំណុចស្ងួត ពណ៌សប្រផេះជាច្រើននៅលើផ្ទៃស្លឹក បណ្ដាលឲ្យស្លឹកនោះស្ងួត ហើយរីករាល ដាលយ៉ាងលឿនពេញផ្ទៃចំការទាំងមូល ។ វាធ្វើឲ្យទងស្លឹកដើមក៏ស្ងួតជាពិសេសរទងផ្លែធ្វើឲ្យរបួសហើយផ្លែមិនអាចរីក ធំធាត់បានលឿនឡើយ ។ លក្ខខណ្ឌកើតគឺ ស្ព័ររបស់វាអាចរសាត់តាមខ្យល់ទឹកឆ្លងលឿនតាមរយៈសំណើម បរិយាកាស ព្រមទាំងអាកាសធាតុក្ដៅចន្លោះពី ២៦-៣២ អង្សាសេ
- ជំងឺរលួយឫស និងគល់: រោគសញ្ញាដំបូងសង្កេតឃើញគល់ម្រះមានសភាពជាំហើយរលាក ស្លឹកប្រែពណ៌បៃតងទៅលឿង បន្ទាប់មកគល់នោះស្វិត ហើយឫសពុលបណ្ដាលឲ្យដំណាំស្រូបយកជាតិទឹក និងជីជាតិមិនបានក្រោយមកដើម ទៅជាស្រពោន ហើយលែងលូតលាស់ដើមនោះងាប់ ។ វាកើតឡើងច្រើនតែនៅរដូវវស្សា ដែលបណ្ដាលមកពី សំណើមកើន ឡើងខ្ពស់ ។ មេរោគរស់នៅក្នុងដី និងទឹកស្រោចស្រព ហើយកើតឡើងរហ័សក្នុងវគ្គដូចពន្លក
២. ជំងឺបង្កឡើងដោយវីរុស
-វីរុស: ជាទូទៅម្រះច្រើនធន់ទ្រាំទៅនឹងក្រុមវីរុសជាងដំណាំឯទៀត ក្នុងគ្រួសារតែមួយ។ ជំងឺនេះដែលបណ្ដាលមកពីការ បំផ្លាញដោយសារក្រុមចៃជាពិសេសចៃបៃតង ។ ឥទ្ធិពលរបស់ចៃក្រោយពីការបំផ្លាញតែងបង្កឲ្យម្រះរួញ ហើយឆ្លងពីដើម មួយទៅដើមមួយយ៉ាងលឿន។ កាលណាកើតជំងឺនេះ ធ្វើឲ្យម្រះជំរុះផ្កាច្រើនព្រមទាំងធ្វើឲ្យផ្លែក្រិន ហើយព្រមទាំងប្រែប្រួល ទំរង់ផ្លែ ។
៣. វិធានការការពារ
- ជំងឺវីរុស: គេត្រូវជ្រើសរើសមេបាសម្រាប់ទុកពូជគឺ ជាដើមដែលគ្នាបំផ្លាញដោយជំងឺ ព្រោះវីរុសអាចមានលទ្ធភាពចម្លង ពីមេបាមកជំនាន់ក្រោយទៀតតាមរយៈការរស់នៅក្នុងអំប្រ៊ីយ៉ុង នៃគ្រាប់ពូជ ។ វិធីសាស្ត្រទប់ស្កាត់ក្រុមភ្នាក់ងារបង្ករោគ និងចំលងរោគ ជាពិសេសដូចជា មមាច ជញ្ជក់ស្លឹក ចៃជញ្ជក់ស្លឹក ដើម ផ្លែ ។ កត្តាចំបងត្រូវដកដើមដែលកើតជំងឺវីរុសចេញ ពីចំការ ។
- ជំងឺផ្សិត: ឆ្លាស់មុខដំណាំ សំអាតចំការឲ្យស្អាត គ្រប់គ្រងសំណើមដីឲ្យបានល្អ បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីអាសូត ពេលសង្កេត ឃើញលេចចេញនូវរោគសញ្ញា ជាពិសេសជំងឺទុំស្លឹក វាតែងទុំ ស្លឹកពីក្រោមក្បែរដីឡើងមកលើ ដកដើមដែលកើតជំងឺចេញពី ចំការ ។ គេអាចយកថ្នាំការពារផ្សិតជាច្រើនប្រភេទ មកលាយជាមួយគ្រាប់ពូជមុនពេលដាំ និងយកមកលាយទឹកបាញ់ឲ្យ ជោគពី ៥-៧ថ្ងៃ ម្ដងពេល លេចចេញនូវរោគសញ្ញាដំបូង ។
IV. ការប្រមូលផល
ការប្រមូលផលផ្លែម្រះសម្រាប់ធ្វើជាបន្លែបាន គេសង្កេតឃើញក្រឡាបៃតងរលោងម្យ៉ាងទៀតគេអាចដឹង នូវរយៈពេលប្រមូលផលបាន ចាប់ពីផ្ការីកហើយស្រពោនរយៈពេល ១៥-២០ថ្ងៃ ឬក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៤៥-៥០ថ្ងៃ ។ ដើម្បីឲ្យផលិតផលល្អសម្រាប់បម្រើឲ្យទីផ្សារ គេបេះផ្លែម្រះដោយប្រើកន្ត្រៃកាត់ផ្ដាច់ទងផ្លែ ហើយហូតយកចេញពីស្រោមក្រដាស់នៅក្នុងម្លប់ឲ្យស្ងួតផ្លែ ហើយតំរៀបចូលក្នុងកេះក្រដាស់ស្ងួត ឬកេះស្នោរ ដើម្បីការពារ ភាពរង្គោះរង្គើ បណ្ដាលឲ្យសំបករលួតនាំឲ្យជាំផ្លែបាត់បង់សោភ័ណ្ឌភាពទីផ្សារ ។ ម្រះប្រមូលផលច្រើនដង គេប្រមូលផល ២ថ្ងៃម្ដង ឬ៣ថ្ងៃម្ដង ហើយការប្រមូលផលធ្វើឡើងចំនួន ពី ៨-១០លើក អាស្រ័យទៅលើការដាំដុះ និងថែទាំ ។ ទិន្នផល មធ្យមចំនួន ១១.៦តោន ១ហត អាស្រ័យទៅតាមការដាំដុះ ថែទាំ និងជីជាតិដីតាមតំបន់ ។
- ការប្រមូលផលពូជ: គេត្រូវជ្រើសរើសដើមដែលគ្មានរងការបំផ្លាញ ដោយជំងឺវីរុស ផ្លែមានលក្ខណៈ សមស្របហើយទុក ផ្លែឲ្យទុំនៅដើម បន្ទាប់មកបេះផ្លែទាំងនោះយកមកសំរាំងយកគ្រាប់ដោយលាងទឹកសំអាត ជាតិស្ករ ក្រោយមកដាក់ហាល ថ្ងៃរយៈពេល ៤-៥ម៉ោង ឲ្យស្ងួតសំបកគ្រាប់ និងបន្ថយការហាលក្រោម លក្ខខណ្ឌខ្យល់ស្ងួត ២-៣ ថ្ងៃទើបអាចទុកដាក់បាន ៕
ប្រភពពី: ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ
នាទីកសិកម្ម៖ របៀបដំាដំណាំម្រះ
Reviewed by Unknown
on
October 17, 2016
Rating:
Reviewed by Unknown
on
October 17, 2016
Rating:
No comments: